Justizia herritarrengana hurbiltzen

Familia-liburua beharrezkoa da zenbait izapide egiteko, hala nola NANa lehen aldiz eskuratzeko, gure seme-alaba adingabeen pasaportea eskuratzeko edo gure abizenen ordena-aldaketa egiaztatzeko. Baina normalean erabiltzen ez dugun dokumentua denez, gerta daiteke kaxoi batean hondatzea edo, besterik gabe, galtzea eta aurkitzeko gai ez izatea. Dibortzioa gertatuz gero ere, bikoiztua behar izango duzu, baldin eta zure bikotekide ohia jatorrizkoarekin geratu bada.

Ba al dakizu familia-liburuaren kopia bat eska dezakezula kasu hauetarako edo beste batzuetarako? Horretarako, egoitzagatik dagokizun Erregistro Zibilera edo Bake Epaitegira jo behar duzu. Gogoan izan familia-liburuaren kopia bikotekideetako batek edo gurasoetako batek eskatu behar duela.

Gogoratu:

• Erregistro Zibilean sartzeko aldez aurretik hitzordua eskatu behar duzu. Justizia.eus-eko Aurretiko Hitzordu Zerbitzuaren bidez har dezakezu Erregistro Zibilarekin hitzordua.
• Galeragatik edo narriaduragatik bikoiztua eskatu nahi baduzu, dokumentu hau aurkeztu behar duzu: familia-liburuaren bikoiztua eskatzeko agerraldia, galeragatik edo narriaduragatik - Erregistro Zibilean aurkeztu beharreko inprimakia. Deskargatu eta aldez aurretik beteta eraman dezakezu.

Egoera hauek ere kontuan har ditzakezu:

• Banandu edo dibortziatzen bazara, aldeetako batek kopia bat eskatu beharko du. Bi liburuak indarrean egongo dira.
• Beste bikote batekin seme edo alaba bat baduzu, beste Familia Liburu bat behar duzu.
• Izatezko bikotea bazara, Familia Liburua semea edo alaba dagokion Erregistro Zibilean edo Bake Epaitegian inskribatzen denean eskuratzen da.

Ikuspegi Immigrazioaren Euskal Behatokiak Euskadiko diskriminazioaren inguruko pertzepzio eta jarrerei buruzko inkestaren azterketa argitaratu berri du. Inkestaren helburua,  euskal biztanleek aniztasunari buruz eta, horien artean, diskriminazio instituzionalari buruz, beren eremu guztietan,
zer pertzepzio eta jarrera duten da jakitea.

Inkesta 2020ko otsaila eta uztaila bitartean egin zen Euskadin bizi diren 18 urtetik gorako 1.200 pertsonen artean. Beste hainbat ondorioen artean azpimarra daiteke inkestatutako hamar pertsonatik seik uste dutela desberdintasunak daudela justiziaren aurrean, bai emakumeen artean, bai gizonen artean.

Ildo horretan, lege-esparruan, inkestatuek uste dute baliabide ekonomikoen urritasunak diskriminazioa ekar dezakeela legeen aplikazioan. Baita atzerritarra edo ijitoa izateak ere. Transexuala edo transgeneroa izatea pertsonak diskriminatzeko ezaugarria dela aipatu den lehen aldia ere bada. 

Inkestatuek ustez, legeak aplikatzerakoan kalte egin dezaketen alderdiak hurrengoak dira: baliabide ekonomiko gutxi izatea (% 17,1), ijito-etniakoak izatea (% 15,6), atzerritarra izatea (% 10,6) eta transexuala edo transgenero izatea (% 9,6).

Salaketa edo erreklamazioa jartzeko lehentasun instituzionalak.

Gizartearen, familiaren eta erakundeen aldetik gerta daitezkeen diskriminazio egoeren  pertzepzioaren beste alderdi asko ere aztertu ditu azterlanak, eta, diskriminazio baten biktima izanez gero, zein erakunderen aurrean salatu nahiago luketen ere ikertu du. Azterlanaren arduradunek azpimarratu dute nabarmentzekoak direla hurrengo datuak: % 26,9k ez daki erantzunik ematen, eta, beraz, ziur aski, ez da inoiz egoera hori planteatu. % 20,1ek nahiago du salaketa polizia-etxean jarri, eta % 13,7k, berriz, Berdintasunerako erakunde publiko bat aukeratuko luke lehenik. Gutxien hautatu diren aukeren artean daude Gobernuz kanpoko Erakundeak (% 3,1) eta azuitegiak (% 3,9).

Salaketa edo erreklamazio formala jarri duten pertsonei dagokienez, gehienek auzitegietan egin dute. Goragoko pertsona baten, abokatu baten edo poliziaren aurrean ere jarri dute salaketa.

• Euskadiko diskriminazioaren inguruko pertzepzio eta jarrerei buruzko inkestaren Analisia txosten osoa irakur dezakezu Ikuspegi behatokiaren webgunean. 
   

Gazte Justiziako V. Planaren helburua prebentzioa sustatzea, Sailen arteko lankidetza bultzatzea eta 14 eta 18 urte bitarteko gazte arau-hausleei zuzendutako esku-hartze judizialen kalitatea sustatzea da.

Gazte Justiziako V. Planaren xehetasunak hurrengoak dira:

• 60 neurri baino gehiago ditu, prebentzioan eragiten dutenak, haurrekin eta nerabeekin lan egiten duten hainbat erakunde-eremutatik.
• Neurriak ezartzeko orduan, Eusko Jaurlaritzako sei sail daude inplikatuta: Hezkuntza, Segurtasuna, Osasuna, Enplegua, Etxebizitza eta Justizia; azken hori izango da proiektuaren bultzatzailea eta dinamizatzailea.
• Irabazi-asmorik gabeko hainbat erakundek parte hartzen dute, hala nola ikastetxeak eta ingurune irekiko guneak kudeatzeaz arduratuko direnak (Berriztu hezkuntza-elkartea, gaztaroan Ekin, Arabako Irse eta Euskadiko Irse), bai eta Gaztedi, Caritas, Emaus, Elikagaien Bankua edo zenbait udal ere.

Aurreko planen ebaluazioa abiapuntu gisa

V. Jazte Justizia Planaren oinarria Kriminologiaren Euskal Institutuak egindako aurreko Justizia planen ebaluazioa izan da. Ebaluazio horrek agerian utzi du gazteen delinkuentziak eta berrerortze-tasa globalak behera egin dutela, gaur egun % 20tik behera baitago. Aurreko planen azterketak baieztatu egin du, halaber, ingurune irekian esku hartzeko eredua finkatu egin dela eta kontziliazio- eta erreparazio-prozesuak gero eta gehiago erabiltzen direla neurri irmoen aurrean.

Aurrekontua

Justizia, Berdintasun eta Gizarte politiketako Sailak 100,5 milioi euro bideratuko ditu Gazte Justiziaren Plan honetara, eta horietatik 77,7k Justizia Sailari dagozkio
 

Martxoaren 21ean Arraza-bereizkeria ezabatzeko Nazioarteko Eguna da. Nazio Batuen Erakundeak (NBE) data hau ezarri zuen 1960an Hegoafrikako Sharpevilleko poliziak apartheid paseen legearen aurkako manifestazio baketsu batean parte hartzen ari ziren 69 pertsona hil zituela gogorarazteko.

2021eko "Gazteria arrazakeriaren aurka altxatzen da"  demak, tolerantziaren, berdintasunaren eta diskriminazioaren aurkako mundu mailako kultura sustatzea du helburu, eta xede horrekin,  Nazio Batuen Erakundeak pertsona guztiak arraza aurreiritzien eta jarrera intoleranteen aurka altxa daitezen dei egin du.

Pandemiak arraza-bereizkeria areagotu du

COVID-19 pandemiak eragin handia izan du mundu mailako gazterian, talde minoritarioetako gazteak barne. Horietako askorentzat arraza-bereizkeria areagotu da, hezkuntza eten zaie, edo enplegu-aukera gutxiago dituzte eta bizitza publikoan parte hartzeko gaitasun mugatua dute, gertaera horiek euren ahalduntze indibiduala eta soziala oztopatzen dutelarik.

• Arraza-bereizkeriaren biktima zarela uste baduzu, Arartekoaren bulegoarekin jar zaitezke harremanetan. Arartekoaren webgune ofizialean aurki ditzakezu harremanetarako datuak.
• Nazioartean egingo diren kanpainen berri jakiteko, Nazio Batuen webgunea kontsulta dezakezu.

EAEko Espediente Judizialen Garbitze Batzordeak, 2020ko azaroaren 3an egindako bileran, honako espediente hauek garbitzea erabaki duela: jatorriko organo judizialek bidalitako zerrenda eta ofizioetan agertzen diren amaitutzat jotako espedienteak, dagozkion artxiboetako arduradunek adierazi dutenarekin bat; era berean, erreserba bat ezarri da, hots, ez direla suntsituko Ondare Historikoaren zuzendariak balio historiko-dokumentalagatik gorde behar diren espedienteei buruz txostena egin arte, zeina hurrengo garbitze-batzordea egin baino lehen aurkeztu behar baita.

• Iragarkia, espediente judizialak garbitzeari buruzkoa (2021eko otsailaren 23ko EHAA).