Justizia herritarrengana hurbiltzen

Mugikortasunaren Europako Astea irailaren 16 eta 22 bitartean ospatzen da. 2018ko leloa hauxe da: “Konbinatu eta mugitu zaitez!”, eta horrekin garraiobide jasangarriak (hala nola, garraio publikoa, bizikleta edota oinez ibiltzea) erabiltzearen onurez kontzientziatu nahi da. Hori dela eta, Gazteen Euskal Behatokiak aditzera emango du Euskadiko zenbat gazte mugitzen diren horrela egunero.  2016an (ordukoa baita azken datu eskuragarria) Euskadiko 15 eta 29 urte bitarteko gazteen

% 81,9k oinez (edo patinetez) mugitzen zirela beren eguneroko joan-etorrietan zioten. Gainera, % 39,8k adierazi zuten egunero edo ia egunero erabiltzen zutela garraiobide publiko kolektiboren bat (autobusa, trena, metroa, tranbia….) eta % 8,1ek esan zuten egunero desplazamendu horiek bizikletaz egiten zituztela. Ikusten dugun moduan, garraiobide-mota horiek ez dira bateraezinak, aitzitik, gazteek konbinatu egiten dituzte egunero. Guztira, Euskadiko gazteen % 88,9k egunero garraiobide jasangarriren bat erabiltzen zutela zioten.

Baina, garraiobideak ez direnez bateraezinak, gazte batzuek kotxez edo motorraz ere mugitzen zirela esan zuten: % 26,3k egunero eta beste % 9,0k astean hiru edo lau egun.

Kontuan hartzen baditugu egunero edo ia egunero garraiobide jasangarriren bat (oinez, bizikleta edo garraiobide publiko kolektiboa) erabiltzen dutenak, baldin eta kotxez edo motorraz gehienez astean behin edo bitan mugitzen badira, kalkulatu ahal izango dugu zenbat gazte mugitzen diren egunero bakarrik garraiobide jasangarriak erabilita.    Aurreko irizpideetan oinarrituta, Euskadiko 15 eta 29 urte bitarteko gazteen %65,3k modu jasangarrian egiten dituzte beren eguneroko joan-etorriak.

Modu jasangarrian mugitzea ohikoagoa da emakumeen artean gizonen artean baino (% 68,0 eta % 59,2 hurrenez hurren). Horren azalpena garraio publiko kolektiboaren erabilerari erreparatzen badiogu aurki dezakegu, emakumeek gizonek baino askoz gehiago erabiltzen dutelako. Gizonek emakumeek halako bi erabiltzen dute bizikleta baina horrek ez du horrenbesteko pisua kalkulu orokorrean. Gainera kotxea edo motorra erabiltzea ohikoagoa da gizonen artean eta horren eraginez gizonek emakumeek baino zifra txikiagoak dituzte mugikortasun jasangarriari buruzko adierazle honetan.

Eguneroko joan-etorriak modu jasangarrian egiten dituzten pertsonek pisu handiagoa dute gazteenen adin-taldean (15 eta 19 urte bitartekoenean) besteetan baino eta adinak gora egin ahala portzentajeak behera egiten du (15 eta 19 urte bitartekoen artean % 75,3koa da, 20 eta 24 urte bitartekoen artean % 64,5ekoa eta 25 eta 29 urte bitartekoen artean % 53,0koa).

Azaldu behar da 25 urtetik beherako gazte gehienak ikasleak direla eta horiek oinez (edo bizikletaz) joaten direla bere ikasketa-zentrora azken hau etxetik hurbil badago eta, urrun egonez gero, normalean garraio kolektiboa izaten dutela bertaraino; gainera adin horretan gehienetan ez da baliabide ekonomikorik izaten ibilgailu propioa izateko (eta 18 urtetik beherakoen artean ezta adina gidatzeko baimena izateko ere). 25 eta 29 urte bitartekoen kasuan, aldiz, gehienak lanean daude eta, ondorioz, izan ahal dituzte baliabide ekonomikoak ibilgailua erosteko, eta hori ez ezik, batzuetan behartuta daude ibilgailu propioa erabiltzen lantokia dagoen lekua dela eta.

Azkenik, hiriburuetan bizi diren gazteak dira modu jasangarrienean mugitzen direnak; alde batetik aukera gehiago dituzte hirian bertan izateko ikasketa-zentroa edo lantokia eta orduan oinez edo bizikletaz joateko aukera gehiago eta, bestetik, hiriburuek garraio publikoaren sare zabalagoa izaten dute eta horrela askok ez dute kotxearen beharra.

Garraiobide bakoitza erabiltzearen datuak Euskadiko gazteak 2016 ikerketatik datoz. Gazteen Euskal Behatokiak burutu zuen ikerketa hori 15 eta 29 urte bitarteko 1500 gazteri (750 neska eta 750 mutil) egindako inkesta bat oinarri hartuta. Inkesta horretan egungo hainbat gairi buruz galdetu zitzaien. Artikulu hau egiteko kalkulu bereziak egin dira jakiteko zenbat gazte mugitzen diren normalean modu jasangarrian.

• Irekian argitaratutako prentsa-oharra irakurri ezazu: “Euskadiko hiru gaztetik bik garraiobide jasangarriak bakarrik erabiltzen dituzte beren eguneroko joan-etorrietan”.

Adinez nagusi den edozein Espainiako herritarrek du aukera zinpekoen epaimahai batean parte hartzeko eta delitu zehatz batzuk epaitzeko, baldin eta irakurtzen eta idazten badaki, eskubide politikoak egikaritzeko ahalmen osoa badu eta zinpeko izateko ezgaitasun fisiko edo psikikorik ez badu.

Zinpeko Epaimahaiaren Lege Organikoak ezartzen ditu epaimahai hauek epaitu ditzaketen delituak:

• Giza-hilketa
• Mehatxuak
• Sorospen-eginbeharra ez betetzea.
• Bizilekua bortxatzea
• Desleialtasuna agirien zaintzan.
• Funtzionario-eroskeria.
• Eragimen-trafikoa.
• Ondasun publikoak bidegabe eralgitzea.
• Iruzurrak eta legearen aurkako ordainarazpena.
• Funtzionarioei debekatutako negoziazioak
• Desleialtasuna presoen zaintzan.

Zinpeko epaimahaiei buruzko informazio gehiago JustiziaEus-en.

Ebazpena, 2018ko abuztuaren 27koa, Justizia Administrazioko zuzendariarena, jarraian zehazten diren kidegoetako lanpostuak betetzeko lan-poltsak osatuko dituztenen behin-behineko zerrenda onartzeko dena: Prozesu eta Administrazio Kudeaketako Kidegoa, Prozesu eta Administrazio Izapidetzako Kidegoa eta Laguntza Judizialeko Kidegoa.

• Informazio gehiago jasotzeko, joan zaitez Lan Poltsa gunera (JustiziaEus). 

Datorren urriaren 5ean, Donostiako Atotxako Justizia Jauregiko 13.zkiko Salan, gordailuko efektu piezen enkante publikoa egingo da.

JustiziaEus-en, liburutegiko “Atzemandako ondasunak” atalean, enkantean jarriko diren ondasunak, enkantean parte hartzeko baldintzak eta enkanteen ordutegiak ikus ditzakezu.
 

Espainiako nazionalitatea badaukazu eta atzerrian bizi bazara, baina bizi zaren herrialdeko ezkontzeko baldintzak onuragarriak ez bazaizkizu, edo beste gabe, Espainian ezkondu nahi baduzu, Espainiako Legearekin ezkon zaitezke, herrialdetik atera gabe. Horretarako, egoitzagatik dagokizun Espainiako Enbaxada edo Kontsulatu Nagusira jo behar duzu. 

Adibidez, sexu bereko bikotea bazarete, eta bizi zareten herrialdean ezkontzeko aukerarik ez baduzue, prozedura hau jarraitu dezakezue.
Halere, kontutan hartu behar duzu nazionalitate bikoitza baduzu (Espainiakoa eta bizi zaren herrialdekoa), Espainiako Enbaxadak edo Kontsulatuak eman dezaketen zerbitzuak mugatuta egon daitezkeela.

• Espainiak atzerrian dituen Enbaxada eta Kontsulatuen helbideak Kanpo Harremanetarako Ministerioaren web atarian aurkituko dituzu.